ใครจะคิดว่าวันหนึ่ง “แมลง” อย่างจิ้งหรีดจะสามารถเพาะเลี้ยงได้ โดยไม่จำเป็นต้องขุดหรือใช้ไฟดักเหมือนสมัยก่อน ซึ่งคนเจนใหม่ยุคดิจิตอลอาจนึกภาพเหล่านั้นไม่ออก แต่ไม่เป็นไรเพราะเชื่อว่าหลายคนคงเคยเลื่อนเจอฟีดข่าวในสื่อโซเชียลที่พาดหัวกันว่า “แมลงโปรตีนแห่งอนาคต” หรือ “แมลงเงินล้าน สามารถส่งออกไปประเทศต่างๆ ได้” ฟังไม่ผิดหรอกนะ เพราะมันคือเรื่องจริง สามารถสร้างเป็นธุรกิจที่ให้ใครคนหนึ่งสามารถจับเงินล้านได้
“แมลง” อาชีพที่ “มาแรง”
จิ้งหรีด เมื่อก่อนไม่ค่อยนิยมบริโภคมากนัก แต่ปัจจุบันได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆ เนื่องจากจิ้งหรีดมีโปรตีนสูง มีกรดอะมิโนสำคัญหลายชนิด เลี้ยงง่าย โตเร็ว (Life Cycle สั้น) ใช้ระยะเวลาในการเลี้ยงเพียง 35-45 วัน ก็สามารถจับขายได้ สามารถนำมาแปรรูปเป็นอาหารและวัตถุดิบได้หลากหลาย ด้วยเหตุนี้จิ้งหรีดจึงถูกกล่าวถึงว่าเป็นสัตว์เศรษฐกิจอีกตัวที่มาแรงในปัจจุบัน (เชิงพาณิชย์) ที่ต้องเอ่ยเช่นนี้ เพราะจิ้งหรีดกำลังถูกจับตามองและกำลังเป็นที่ต้องการของตลาดโลก โดยเฉพาะตลาดสหภาพยุโรปหรืออียู (EU)
คุณนนทวัฒน์ บางเอี่ยม (โก้) กรรมการผู้จัดการบริษัท ล้านฟาร์มฮัก จำกัด 174/2 หมู่ที่ 7 ตำบลแก่งโสภา อำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก และประธานวิสาหกิจชุมชนขวัญใจฟาร์ม ผู้ผลิตและจำหน่ายผลิตภัณฑ์แมลงแช่แข็ง “ขวัญใจฟาร์มจิ้งหรีด” ที่มีจำหน่ายในแม็คโครทั่วประเทศ ภายใต้ฟาร์มจิ้งหรีดมาตรฐาน GAP เพื่อการส่งออก, สํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) และ GMP ผู้ที่เริ่มธุรกิจแมลงด้วยความสงสัย สร้างเครือข่ายผู้เลี้ยงจิ้งหรีด เติบโตจากศูนย์ทะยานสู่อัตราการผลิต 10 ตัน/เดือน
ความสำเร็จมาเยือนนักธุรกิจหนุ่มโดยเกิดขึ้นจากความสงสัย เมื่อ 6 ปีก่อน เดินงานเกษตรฯ มีการออกบูธแสดงสินค้าปศุสัตว์ เห็นบูธขายแมลงทอด ซึ่งมีกล่องคล้ายๆ ตู้ปลา ภายในมีจิ้งหรีดอาศัยอยู่ พร้อมกับอาหารจิ้งหรีด จึงเกิดคำถามขึ้นว่า “เราสามารถเลี้ยงแมลงได้จริงหรือ?” ด้วยความสงสัยจึงหาข้อมูลเกี่ยวกับแมลงอย่างจริงจังกว่า 1 ปี
ความขยันและการเรียนรู้ก็ทำให้เขาเข้าใจธุรกิจแมลงมากขึ้น และคีย์สำคัญของการทำธุรกิจก็คือ “ตลาด” ปี 57 เขาจึงเข้าไปติดต่อโรงงานเพื่อสอบถามและเสนอสินค้า เมื่อได้ออเดอร์ก็ติดต่อตามบ้านหรือตามป้ายประกาศขายจิ้งหรีด ช่วงแรกพ่อกับแม่ช่วยส่งจิ้งหรีดให้โรงงาน เริ่มจาก 600 กิโลกรัม/เดือน เพิ่มปริมาณขึ้นเรื่อยๆ สูงสุดที่ 6-7 ตัน/เดือน ภายในระยะเวลา 4 เดือน แสดงให้เห็นว่าตลาดแมลง (จิ้งหรีด) สามารถเติบโตได้ จึงตัดสินใจทำ “ขวัญใจฟาร์ม” ในปี 58
ทำฟาร์มเพื่อควบคุม “คุณภาพ”
ขณะเดียวกันการสร้างความเชื่อมั่นให้กับบริษัทที่รับซื้อแมลงโดยการเพิ่มปริมาณการผลิตให้เพียงพอต่อความต้องการของตลาดนั้น เลี้ยงเองอาจทำได้ดีมากนัก จึงสร้างเครือข่าย “วิสาหกิจชุมชนขวัญใจฟาร์ม จังหวัดพิษณุโลก” ทำให้เกษตรกรในชุมชนมีส่วนร่วม มีการทำข้อตกลงเรื่องสายพันธุ์ อาหาร จัดอบรมความรู้เกี่ยวกับการเลี้ยง การจัดการ และการพัฒนาสู่มาตรฐานเดียวกัน “ขวัญใจฟาร์ม” คือโมเดลหลัก
“การส่งเสริมการเลี้ยง และการสร้างความเชื่อมั่นในการทำธุรกิจร่วมกับเกษตรกร หน่วยงานรัฐ เรื่องเทคนิคการเลี้ยง สายพันธุ์สัตว์ จากกรมส่งเสริมการเกษตร จังหวัดอุตรดิตถ์ การให้คำปรึกษา นอกจากนี้ยังส่งเสริมโดยร่วมกับกรมป่าไม้ในการชี้แนะและแนะนำอาชีพให้เกษตรกรที่อยู่ใกล้เขตป่าไม้ให้มีอาชีพแทนการบุกรุกพื้นที่ป่าไม้
เครือข่ายที่เลี้ยงจิ้งหรีดให้กับขวัญใจฟาร์มจะมีการประกันราคา ทำข้อตกลงก่อนเลี้ยง โดยสายพันธุ์ อาหาร วิธีการเลี้ยง ต้องอยู่ในหลักเกณฑ์ที่กำหนดและอยู่ไม่ไกลจากบริษัทฯ เพื่อสะดวกในการเข้าเยี่ยมฟาร์ม ส่วนฟาร์มที่ได้รับรองมาตรฐาน GAP จะส่งจำหน่ายเข้าตลาดโมเดิร์นเทรด”
ปัจจุบันมีสมาชิกทั้งฟาร์มขนาดกลางและเล็ก จำนวน 26 ราย (รายครอบครัว) ที่ร่วมมือกัน มีอัตราผลิตทั้งจิ้งหรีดขาว (สะดิ้ง) และทองดำ ประมาณ 10 ตัน/เดือน
มาถึงตอนนี้หลายคนคงสงสัยเรื่องวิธีการ และอาหารที่เลี้ยงได้มาตรฐาน มีความปลอดภัยต่อผู้บริโภคอย่างไร บริษัท ล้านฟาร์มฮักฯ ได้ให้ความสำคัญกับเรื่องนี้เช่นกัน ดังนั้นการได้รับรองมาตรฐาน GAP จากกรมปศุสัตว์ และ อย. กระทรวงสาธารณสุข พร้อมโรงงานแปรรูปที่ได้มาตรฐาน GMP เป็นการคำนึงถึงความปลอดภัยของผู้บริโภคเป็นอย่างยิ่ง
บริษัท ล้านฟาร์มฮักฯ ถือเป็นเจ้าแรกๆที่นำแมลงขึ้นทะเบียนกับสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (Food and Drug Administration) หรือ อย. และสำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค (สคบ.) เพื่อรับรองว่าปลอดภัยและสามารถบริโภคได้ เป็นความภาคภูมิใจของบริษัทเป็นอย่างมาก เพราะถือว่าเป็นการยกระดับการเลี้ยงแมลงให้มีคุณภาพยิ่งขึ้น
“สร้างโรงงานขึ้นในปี 60 พร้อมกับขอ อย. และมาตรฐานฟาร์ม เพื่อการส่งออก ทั้งหมดนี้ถือเป็นสิ่งที่ทำเพื่อลูกค้าและผู้บริโภคในเรื่องคุณภาพและความปลอดภัยทั้งกระบวนการผลิต”
Modern Trade ช่องทางขายแมลง
บริษัท ล้านฟาร์มฮักฯ มีตลาดโมเดิร์นเทรดหรือห้างสรรพสินค้า (แม็คโคร) เป็นตลาดหลัก นอกจากนี้ยังมีส่งออกไปยังตลาดประเทศเพื่อนบ้านอย่างประเทศกัมพูชาอีกด้วย
“ขวัญใจฟาร์มจิ้งหรีด” แบรนด์แมลงคุณภาพ
1. มีการตรวจสอบด้านกายภาพ 100% ทุกถุงบรรจุที่ส่งให้ลูกค้า
2. มีการตรวจสอบทางด้านเคมี ไม่ว่าจะเป็นโลหะหนัก รวมถึงกลุ่มยาฆ่าแมลงด้วย เพื่อให้ลูกค้ามั่นใจได้ว่าแมลงที่มาจากบริษัทมีการดูแลทุกกระบวนการผลิต
3. มีการตรวจสอบเชื้อก่อโรค (Pathogen) ต่างๆ ในแมลงที่มีผลต่อคน
กระบวนต่างๆ เหล่านี้คือสิ่งที่บริษัทคำนึงถึงผู้บริโภคเป็นหลัก
สำหรับกลุ่มวิสาหกิจชุมชนขวัญใจฟาร์ม มีตลาดรองรับที่แน่นอน และมองหาโอกาสทางธุรกิจเสมอ ทั้งตลาดกลุ่มสหภาพยุโรป อเมริกาใต้ และตลาดประเทศเพื่อนบ้านอย่าง เวียดนาม กัมพูชา จีน และญี่ปุ่น “เราไม่หยุดหาตลาด เพราะในมุมมองของการทำธุรกิจจะใช้ตลาดนำการผลิต จึงเป็นสิ่งที่สร้างความเชื่อมั่นให้กับคนเลี้ยงได้”
มุมมองต่อธุรกิจแมลง เขามองว่าไม่ว่าจะผ่านไปสักกี่ปีก็ยังมีการบริโภคจิ้งหรีดอยู่ดี อาจจะไม่ใช่อาหารหลัก แต่อาจเป็นทางเลือกหนึ่งสำหรับบางพื้นที่ และมองว่าการเลี้ยงแมลงเป็นการดำเนินธุรกิจให้มุ่งสู่ “เศรษฐกิจหมุนเวียน หรือเซอร์คูลาร์อีโคโนมี” (Circular Economy) ซึ่งเป็นแนวทางหนึ่งที่หลายๆ บริษัทใส่ใจสิ่งแวดล้อมมากขึ้น เนื่องจากแมลงเป็นสัตว์ที่กินอาหารน้อยมากเมื่อเทียบกับสัตว์เศรษฐกิจชนิดอื่น และน้ำที่ใช้เลี้ยงแมลง 1 บ่อ (จับขายได้ 20-30 กก.) ใช้น้ำเพียง 1 แกลลอนเท่านั้น ส่วนเรื่องของแก๊สมีเทนที่เป็นสาเหตุให้เกิดภาวะโลกร้อน แมลงก็ปล่อยน้อยมาก และที่สำคัญการใช้ประโยชน์ “แมลง” สามารถบริโภคได้ทั้งตัว ไม่มีส่วนที่เป็นของเสีย นอกจาก “มูล” ซึ่งก็สามารถนำไปใช้เป็นปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพดีได้
ดังนั้นวัฎจักรของการเลี้ยงแมลงเป็นอะไรที่สมบูรณ์แบบมาก เพราะไม่เหลือของเสียกลับคืนสู่ธรรมชาติ
เกือบลืมไป ไม่พูดถึงก็ไม่ได้ด้วยสิ จิ้งหรีดจะตัวโต มีรสชาติอร่อย ไข่เต็มท้อง สีเหลืองทอง มัน และมีกลิ่นหอม เกิดจากความตั้งใจของเจ้าของฟาร์มที่ใส่ใจรายละเอียด ขั้นตอนสุดท้ายก่อนจับ เขาจะทำการล้างท้องจิ้งหรีดด้วยการให้กินฟักทอง 2-3 วัน เพื่อให้มั่นใจว่าฟักทองเข้าไปแทนที่อาหารที่อยู่ในระบบทางเดินอาหารทั้งหมด ดังนั้นเมื่อบริโภคแมลงเข้าไปจะไม่รู้สึกถึงกลิ่นของอาหารที่ใช้เลี้ยง แต่จะรู้สึกถึงความหอมมันของฟักทองนั่นเอง #ไปซื้อแมลงที่แม็คโครกัน
ขอขอบคุณ
บริษัท ล้านฟาร์มฮัก จำกัด
174/2 หมู่ที่ 7 ตำบลแก่งโสภา อำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก
สนใจติดต่อ
📥 Inbox | m.me/kwanjai.cricket
📲 Line | https://lin.ee/u4oeh0X หรือ @kwanjaifarm
☎️ Tel. | 065-449-9464 , 065-449-9459